İbram’ın ismi İbrahim’e değiştiriliyor ve yen oğlu İshak için yeni sözler veriliyor:
Ve İbram doksan dokuz yaşında ikne, Rab ona göründü ve ona Ben Kudretli Yaradan’ım: benim önümden yürü ve sen mükemmel ol dedi.
Ve seninle aramızda anlaşmamı yapacağım ve seni oldukça fazla çoğaltacağım.
Ve İbram yere kapandı: ve Yaradan onunla konuştu, şöyle diyerek,
Benim için, gör, benim anlaşmam seninledir ve sen birçok ulusun babası olmalısın.
Ne de bundan sonra İbram olmalı, ama senin ismin İbrahim olmalı; ki ben seni bir çok ulusun babası yaptım.
Ve seni oldukça verimli yapacağım ve senden uluslar yapacağım ve krallar senden gelmeli.
Ve seninle aramda anlaşmamı yapacağım ve senden sonra senin tohumunla onların jenerasyonlarında sonsuz bir anlaşma, sana Yaradan olmak için ve senden sonra senin tohumuna.
Ve sana ve senden sonra senin tohumuna senin yabancı olacağın bir toprak vereceğim, bütün Kenan toprağını, sonsuza kadar sahip olunması için ve onların Yaradan’ı olacağım.
(Yaratım 17:1-8)
<1>Yaradan İbram doksan dokuz yaşında iken ona göründü ve “sen mükemmel ol” ve Yaradan'ın Kanunlarını takip et (“benim önümden yürü”) diye talepte bulundu. O’nun Kanunlarını takip etmenin sonucu: “Ve seninle aramızda anlaşmamı yapacağım ve seni oldukça fazla çoğaltacağım” idi. Yani Yaradan’ın İbram’a verdiği sözlerin gerçekleşmesi için hala bazı gereklilikler vardı, ki bunlar Yaradan’ın Kanunlarını takip etmek ve mükemmel olmaktı.
<2>Ayrıca Yaradan’ın onunla ilişkisinde yeni bir bölüm başladı. Yaradan onun ismini İbram’dan (sonradan “birin [bir ulusun] babası” ile eş anlamlı olan) İbrahim’e (birçoğun [birçok ulusun] babası") değiştirdi. <3>Bununla Yaradan verdiği sözü değiştirmiş gibi görünüyor çünkü Yaradan İbram’a ondan “büyük bir ulus” yapma sözü vermişti ama şimdi ona “birçok ulusun babası” olma sözü veriliyordu. Aslında bu sözün verildiği, birçok ulusun babası olacak olan İbrahim’dir. Yaradan onun ismini İbram’dan İbrahim’e değiştirdi ve “Seni [İbrahim] birçok ulusun babası yapacağım” dedi. Yani birçok ulusun babası olacak olan İbrahim’dir, İbram değil.
<4>İbram, tohumu İsmail olan, büyük bir ulusun babasıdır, yani söz ayrca İsmail için de geçerlidir. Fakat İbrahim’in birçok ulus yaratacak olan İshak adında bir oğulu olacaktır ve İshak’ın babası İbrahim’dir.
<5>"Ve senden uluslar yapacağım" ve "krallar senden gelmeli." Burada tamamen ayrı iki söz vardır, materyal mülk, ki bu “uluslardır” ve bir de ruhani egemenliktir “krallar”.
<6>Ayrıca Yaradan onun tohumuna (İshak) Kenan toprağının hepsini verme sözü veriyor. Bu sefer Yaradan İshak’a vereceği toprağın kesin bir ismini veriyor. Ona verilecek toprağın kesin bir sınırı var. Fakat daha verilmiş sözde (İbram verilen) sınırsız birçok toprak onun tohumuna verilecekti.
<7>Yani görebiliriz ki İbram ismi İbrahim’e değiştirilmekle kalmamış ama birde Yaradan ve İbrahim arasında tamamen yeni bir ikişki kurulmuştur. Verilen sözlerde daha öncekilerden tamamen farklıdır.
Ve Yaradan İbrahim’e dediki, sen böylece koroumalısın benimle anlaşmanı, sen ve senin tohumun senden sonra kendi nesillerinde.
Bu benim anlaşmamdır ve buna sadık kalınmalıdır, benimle senin ve senden sonra senin tohumunla aramda olan: Ve senin milletindeki bütün adam ve çocuklar sünnet edilmelidir.
Ve dış derini sünnet etmelisin ve bu seninle benim aramdaki anlaşmanın bir göstergesi olmalıdır.
Ve sekiz günlük olan aranızdaki bütün erkekler senin nesillerinde sünnet edilmelidir, evde doğan veya yabancıdan para ile alınan senin tohumun olmayan.
Senin evinde doğan ve senin paranla alınan sünnet edilmelidir ve benim anlaşmam senin etinde olmalıdır sonsuz bir anlaşma için.
Ve sünnet edilmemiş olan erkek, dış derisi sünnet edilmemiş olan, can onun insanlarından kesilmiş olmalı, o benim anlaşmamı bozmuştur.
(Yaratım l7:9-14)
<8>Bütün erkeklerin sünnet edilmesi anlaşmanın bir göstergesi olacaktı.
Ve Yaradan İbrahim’e dediki, senin eşin Sarai içinde, sen ona Sarai dememelisin ama onun ismi Sera olmalı.
Ve ben onu kutsayacağım ve senin oğlunu ona vereceğim ve ona kutsayacağım ve o ulusların anası olmalı, insanların kralları ondan olmalı.
(Yaratım 17:15-16)
<9> İbrahim'in eşinin ismi de Sarai’den Sera’ya değiştirilmişti. Bununla o da bir erkek çocuk doğurmak için kutsanmıştı. Burada tekrar “birçok ulus” ve “krallar” sözü İshak olan onun tohumu için veriliyor.
Sonra İbrahim yere kapandı ve güldü ve kalbinden, yüz yaşından olan ondan çocuk mu doğacak diye geçti ve doksan yaşında olan Sera çocuk mu doğuracak?
Ve İbrahim Yaradan’a dediki, İsmail senin önünde yaşayabilsin!
(Yaratım 17:17-18)
<10>İbrahim bu yaşta doksan yaşındaki eşinden bir çocuk sahibi olacağına inanamıyor. Bu nedenden Yaradan’a eğer bu sözler Hacer’den doğmuş olan İsmail aracılığı ile yerine getirebilir mi diye sordu “İsmail senin önünde yaşayabilsin”.
Ve Yaradan dediki, Sera senin eşin sana hakikaten bir oğul doğurmalı; ve sen onun ismini İshak koymalısın: ve ben onunla anlaşmamı kuracağım, sonsuz bir anlaşma ve ondan sonra onun tohumuyla.
Ve İsmail için, ben seni duydum: gör, onu kutsadım ve onu verimli yapacağım ve onu fazlaca çoğaltacağım, on iki prens doğmalı ve onu büyük bir ulus yapacağım.
Ama bu aynı zaman gelecek yıl Sera’nın sana doğuracağı İshak ile kuracağım anlaşmamı.
(Yaratım 17:19-21)
<11>Yaratım İbrahim’in ne düşündüğünü biliyordu ve bu nedenden ona “Hakikaten Sera senin eşin sana bir oğul vermeli”. O İbrahim’i temin ediyor ki bunun olmasına kesinlikle karar vermişti bu yüzden bu kesinlikle (“hakikaten”) meydana gelecekti.
<12>Ayrıca Yaradan İbram’a onun tohumu (İsmail) hakkında verilen sözleri tekrarlıyor. O “İsmail’i…kutsadım” diyor. Yani diyorki “Onu çoktan kutsadım ve onun hakkında ne yapacağıma çoktan söz verdim” diyor.
<13>İbrahim başka bir oğlu olacağına inanamamıştı bu yüzden acaba bu sözler de İsmail aracılığıyla yerine getirilebilir mi diye sordu.
<14>Bu nedenden Yaradan burada İsmail hakkında verdiği sözleri tekrar ediyor: "Ve [Ben] onu verimli yapacağım ve onu oldukça fazla çoğaltacağım;...ve onu büyük bir ulus yapacağım." Yani Yaradan İbram’a tekrar önceden verilen sözlerin İsmail hakkında olduğunu gösteriyor. Onu çoktan kutsadı ve onu yıldızların sayısı kadar çoğaltacak, bir toprak verecek ve ondan “büyük bir ulus” yapacaktı. Bunlar daha önceden İbram’a verilen sözlerle aynı sözlerdi. <15>Ayrıca ruhani egemenlik anlamında (asa) İsmail’i kutsamıştı.
<16>" İshak ile kuracağım anlaşmamı." O’nun İbram'ın isminin İbrahim olduktan sonra yaptığı bu anlaşma ve verdiği bütün yeni sözler onun oğlu İshak ile olacaktı. Bununla Yaradan İbram isminin İbrahim’e ve Sarai ismini Sera’ya değiştirilmesinin öncesi ile sonrasında verilen sözleri birbirinden ayırmış oldu.
Sıradaki!